Brem – Cytisus spp

De brem, wie kent hem niet. In de zomer fleuren de bermen geel door de vele bloeiende inheemse brem. Wanneer hij is uitgebloed is het geen indrukwekkende plant om te zien. Vaak ook lelijk, alhoewel dat mijn persoonlijke mening is. Maar wanneer hij bloeit is het fantastisch mooi om even naar een brem te lopen en de bloemen van dichtbij te zien. Zo gek is dat niet dat de bloemetjes zo mooi zijn want het is een vlinderbloemige plant en dus ook een stikstofbinder.

Volgens Martin Crafword worden ze rond de 15 jaar oud. Voor een voedselbos gewas is dat een snelle dood als je bedenkt dat het idee van een voedselbos voor een paar honderd jaar is, tot wel 500 jaar! Soms klinkt een voedselbos zo ideaal dat ik bang ben in de toekomst geen gewassen meer aan te kunnen planten. Zo een brem is dan wel een uitkomst. Nee, dat is gekscherend. Minstens de komende acht jaar ben ik wel bezig met de aanplant van het hele voedselbos. Dan leer ik intussen heel veel in de praktijk en ga mijn kennis toepassen op andere percelen.

Terug naar de brem. Die ik nu heb staan zijn in 2018 geplant. Ik had er toen vijf gekocht, waarvan er één het niet zag zitten en de rust zocht in een stille dood. We hebben verschillende kleuren gekocht, waardoor het niet de inheemse Cytisus scoparius is. Toen wist ik nog minder van planten dan nu en heb er totaal niet op gelet welke cultivars dit waren. Twee jaar na het schrijven van dit artikel vond ik tijdens een grote schoonmaak van een schuur de labels van twee bremmetjes. Op het ene label staat een plaatje met gele bloemen en de tekst Cytisus en op het andere label staat een plaatje met roze bloemen en de tekst Cytisus praecox ‘Hollandia’. Daarmee weet ik in ieder geval dat het niet de verfbrem – Genista tinctoria of een cultivar daarvan is. Die Cytisus praecox is een kruising (dus officieel is het een Cytisus x praecox) tussen Cytisus multiflora en Cytisus purgans. Hollandia is daar weer een cultivar van.

We zijn ieder jaar heel blij met deze planten. Ze bloeien zo ontzettend prachtig en het gezoem van de insecten is dan een genot om bij stil te staan. Er is één brem die een heerlijke parfum verspreid. Zo lekker dat ik écht geluk ervaar als ik die plek opzoek en die heerlijke onbeschrijfelijke geur opneem. Je voelt je er ook heel nederig door op de een of andere manier. Het maakt mij dan heel erg rustig en krijg een glimlach op mijn gezicht van geluk. Voordat ik met voedselbossen bezig was in 2020 kwamen we in het voorjaar twee andere kleuren brem tegen die we nog nooit hadden gezien: een oranje en roze versie. Die hebben we gekocht er ernaast geplant. Deze zomer zijn die voor de helft bruin geworden. Die twee nieuwe brem staan ook in de weg voor de herfstolijfwilg. Voorlopig hinderen ze elkaar nog niet. Die andere brems, uit 2018, staan op de plek waar eigenlijk de groene elzen- Alnus viridis moeten komen. Omdat die ontzettend moeilijk te leveren zijn verschuif ik de groene els naar een volgend plantseizoen. In de hoek waar de elzen moeten komen staan al een grote eik en wilg in het midden van de greppel en aan de randen bevinden zich de brem planten waar ik zo blij van wordt als ze bloeien.

Het schijnt dat je van de brem een bezem kan maken. Als je de harde twijgen ziet snap je dat ook wel.

Nog een nieuwtje (voorjaar 2021): er heeft zich een inheemse brem (Cytisus scoparius) gevestigd op mijn perceel, net een meter parallel aan Haag Links ter hoogte van de langstelige olijfwilg – Elaeagnus multiflora. Het gekke is dat ik die pas een paar weken geleden heb ontdekt terwijl ik die plek veel vaker heb bekeken en die brem inmiddels al hoger is dan de brem die ik drie jaar geleden heb geplant. Of het echt de inheemse is moet ik afwachten wanneer deze bloeit. In de brem heb ik mij niet heel erg verdiept qua determineren, maar aan de kleur moet ik dat onderscheid wel kunnen maken.

Klik op een foto voor een betere weergave en zoom daarna in om meer details te kunnen zien. Bij iedere overzichtsfoto een emmer ter referentie.22