Bosbes, blauwe bes, blauwbes, blauwe bosbes, rode bes, rode bosbes en nog veel meer. Er zijn tal van verschillende bessen en de Latijnse namen daarvan beginnen allemaal met Vaccinium. Ik haal ze nogal eens door elkaar. In mijn voedselbos staan op het moment van schrijven twee gewassen van de blauwe bes. Deze heb ik twee jaar geleden gekregen van mijn familie die ging verhuizen en de planten niet mee kon nemen. Daardoor weet ik niet welke soort en welke eventuele cultivar ik heb staan. Je hebt de noordelijke blauwe bes en de zuidelijke blauwe bes. Het verschil zit hem in de winterhardheid. De noordelijke valt in de zone -18 tot -46 graden en is daarmee zeer winterhard. De zuidelijke valt in de zone van -1 tot -23 graden. De zuidelijke wordt als wintergroen bestempeld, maar in de omschrijving lees ik dat er ook bladverliezende bestaan. De noordelijke is sowieso bladverliezend. Die van mij verliezen hun blad. Het erge is dat ik dat pas in het 3e jaar met zekerheid heb kunnen zeggen omdat ze door de verwaarlozing van de eerste twee jaren hun blad al in de zomer verloren… Het boek van Martin Crawford bespreekt uitgebreid meerdere cultivars. Als ik die beschrijvingen lees is het de moeite waard om gericht op cultivars te kopen wat ik ook zeker ga doen in de nabije toekomst.
Puntje bij paaltje weet ik (nog) niet welke blauwe bessen ik heb staan. De afgelopen twee jaar heb ik ze verwaarloosd en ze waren vaak uitgedroogd. Ze staan dan ook op slechte grond en zonder mulchlaag. Pas in november 2020 heb ik ze voorzien van een mulchlaag. Menige keren zijn er takken dood gegaan. In 2020 is er wel meer groei geweest. Wie weet moesten ze gewoon ‘nestelen’ en was dat onder slechte omstandigheden.
De struiken van de blauwe bes zijn ongeveer vijftig jaar productief en bloeien in de lente. Bij mij weet ik dat ze tegelijk met het koolzaad bloeien. De bloemen zijn zo mooi en gezellig om te zien. De bessen zijn overheerlijk! Afhankelijk van het soort worden ze 1-1,5 meter hoog en breed. De blauwe bes kan wel iets van schaduw verdragen maar lang niet zoveel als de aalbes dat wel kan. Ze hebben dus echt zon nodig. Per struik kan deze gemiddeld zo een 5kg aan bessen produceren. Als de productie wat terug loopt is het advies om in maart het dode hout weg te snoeien. Een leuk extra detail is dat de bessen én de bladeren gebruikt kunnen worden als paarse verfstof.
Klik op een foto voor een betere weergave en zoom daarna in om meer details te kunnen zien. Bij iedere overzichtsfoto een emmer ter referentie.
8 oktober 2024
Overzichtsfoto’s om het verschil te zien tussen 23 oktober 2023 (links) en vandaag (rechts), bijna een jaar verschil. Ik zou eigenlijk twee weken later deze foto moeten nemen, want de prachtige in rood verkleurde bladeren geven een goed contrast voor de omvang van de struiken.
Dit jaar is er bijna niets gegroeid. Alleen de rechterstruik heeft een een heel klein nieuw stengeltje gekregen (niet zichtbaar op de foto).
23 oktober 2023
Overzichtsfoto’s om het verschil te zien tussen 22 september 2022 (links) en vandaag (rechts), 13 maanden verschil.
Prachtige rode bladeren. Er zijn alleen geen nieuwe twijgen gegroeid dit jaar. Dat is dus anders dan vorig jaar.
22 september 2022
Overzichtsfoto’s om het verschil te zien tussen 6 september 2021 (links) en vandaag (rechts), één jaar en twee weken verschil.
Het perspectief van de foto heb ik iets moeten verschuiven om de groeiende struiken erop te blijven houden en voorbereid te zijn op een volgende vergelijk over een jaar.
De linkerstruik krijgt al mooie herfstkleuren!
8 juli 2022
Heerlijke rijpe blauwe bessen waar je elke dag van kan plukken. Beide selecties op de foto. Op de tweede foto zijn de bessen groter, maar qua smaak merk ik nauwelijks verschil. Prachtig om op die tweede foto te zien hoe andere planten ertussendoor groeien. Het geveerde blad is van de plant bijvoet – Artemisia vulgaris.
30 juni 2022
Niet zo heel slim om na het plukken een foto te maken. Maar wat zijn ze toch weer heerlijke deze bessen. En wat een overvloed!
30 april 2022
Als ik het goed heb is deze blauwe bes zo een week geleden al begonnen met bloeien. Het blijft een waanzinnig mooi gezicht hoe mooi de bloemknoppen zijn als ze nog dicht zijn met hun roze teint. En wanneer ze opengaan laten ze een verbluffende pracht van schoonheid zien. En wetende wat een lekkere bes er ontstaat na bevruchting… fantastisch!
De bloei van nu is overigens ongeveer twee weken eerder dan vorig jaar.
14 februari 2022
Zeker weten doe ik het niet, maar ik vermoed dat deze groene knoppen best vroeg zijn. Of vorig jaar was het aan de late kant?
17 oktober 2021
De rode herfstkleuren van de blauwe bes is zo ontzettend mooi! Helemaal als de avondzon erop schijnt!
6 september 2021
Overzichtsfoto’s om het verschil te zien tussen eind januari 2021 en 6 september 2021, 7,5 maand en ruim twee seizoenen verder. Volgend jaar wil ik echt per jaar een vergelijking posten omdat het verschil dan beter is te zien wanneer het gewas in blad is.
Overigens was de nieuwe foto niet op dezelfde positie te maken omdat daar waar ik toen stond nu de Notarisappel appelboom staat.
13 juli 2021
Wat een cadeau om deze te plukken en op te eten. Werkelijk een voortreffelijke smaak! Beide struiken zijn even lekker, terwijl de ene groter is dan de andere. De foto’s zijn van de grote variant. Gisteren hebben we de eerste pluk gedaan, zo snel kleuren ze dus al bij en zijn de volgende rijp. Op die manier kan je vanaf nu elke dag plukken. Heerlijk om los te eten of in de yoghurt met walnoten en eigen geoogste honing. Ik dacht eigenlijk dat je deze vruchten net zoals de honingbes eerst even moet laten hangen wanneer ze blauw worden, maar dat is niet waar. Je trekt lichtjes aan de vrucht en deze komt gemakkelijk van de struik af en smaakt heerlijk! Een hele volle, zoete smaak. Heerlijk sappig en verre van melig zoals je ze wel eens koopt. Deze struik ga ik absoluut vermeerderen!
23 juni 2021
Ze beginnen al lichtjes te kleuren. De bessen van de ene struik zijn groter dan de andere.
3 juni 2021
De blauwe bessen in ontwikkeling. Het is nu een paar dagen 25+ graden en volgens de verwachtingen blijft het voorlopig 20+ graden. Her en der zit er nog een nieuwe bloem in de struiken.
6 mei 2021
Deze spinnetjes zie ik op diverse gewassen zitten. Het is de gewone komkommerspin – Araniella cucurbitina of de tweelingkomkommerspin – Araniella opisthographa. Dit spinnetje is een maartse vlieg – Bibio marci aan het verorberen.
24 april 2021
April is volgens het KNMI een ouderwets 19e -eeuws april zoals dat toen om de drie of vier jaar gewoon was. Nu is deze kou nog maar eens in de 60 jaar. Best bijzonder dus. Ik ben benieuwd hoe het andere jaren gaat qua ontwikkeling van de bloesem. Het ziet er echt heel mooi uit!
(op de achtergrond, op de grond, de bloeiende paardenbloemen)
8 april 2021
Het is weer een feest om in te zoomen op deze prachtige knoppen. Er zullen veel meer foto’s komen want alleen al de bloemen en vruchten zijn zo mooi van de blauwe bes!
2 april 2021
In het ‘roosje’ zitten ook weer knopjes. Ik ben benieuwd wat daar voor verassingen uit komen. Erg leuk zo verwachtingsvol de boel in de gaten houden.
Met de vrij krachtige noordwestenwind (beaufort 5 en maar 8 graden brrr) was het lastig om een redelijke foto te maken.
26 maart 2021
Ja, komt u maar! Nog maar een maandje ongeveer en dan worden de bloemen volop bestoven en nectar verzameld.