De brem, wie kent hem niet. In de zomer fleuren de bermen geel door de vele bloeiende inheemse brem. Wanneer hij is uitgebloed is het geen indrukwekkende plant om te zien. Vaak ook lelijk, alhoewel dat mijn persoonlijke mening is. Maar wanneer hij bloeit is het fantastisch mooi om even naar een brem te lopen en de bloemen van dichtbij te zien. Zo gek is dat niet dat de bloemetjes zo mooi zijn want het is een vlinderbloemige plant en dus ook een stikstofbinder.
Volgens Martin Crafword worden ze rond de 15 jaar oud. Voor een voedselbos gewas is dat een snelle dood als je bedenkt dat het idee van een voedselbos voor een paar honderd jaar is, tot wel 500 jaar! Soms klinkt een voedselbos zo ideaal dat ik bang ben in de toekomst geen gewassen meer aan te kunnen planten. Zo een brem is dan wel een uitkomst. Nee, dat is gekscherend. Minstens de komende acht jaar ben ik wel bezig met de aanplant van het hele voedselbos. Dan leer ik intussen heel veel in de praktijk en ga mijn kennis toepassen op andere percelen.
Terug naar de brem. Die ik nu heb staan zijn in 2018 geplant. Ik had er toen vijf gekocht, waarvan er één het niet zag zitten en de rust zocht in een stille dood. We hebben verschillende kleuren gekocht, waardoor het niet de inheemse Cytisus scoparius is. Toen wist ik nog minder van planten dan nu en heb er totaal niet op gelet welke cultivars dit waren. Twee jaar na het schrijven van dit artikel vond ik tijdens een grote schoonmaak van een schuur de labels van twee bremmetjes. Op het ene label staat een plaatje met gele bloemen en de tekst Cytisus en op het andere label staat een plaatje met roze bloemen en de tekst Cytisus praecox ‘Hollandia’. Daarmee weet ik in ieder geval dat het niet de verfbrem – Genista tinctoria of een cultivar daarvan is. Die Cytisus praecox is een kruising (dus officieel is het een Cytisus x praecox) tussen Cytisus multiflora en Cytisus purgans. Hollandia is daar weer een cultivar van.
We zijn ieder jaar heel blij met deze planten. Ze bloeien zo ontzettend prachtig en het gezoem van de insecten is dan een genot om bij stil te staan. Er is één brem die een heerlijke parfum verspreid. Zo lekker dat ik écht geluk ervaar als ik die plek opzoek en die heerlijke onbeschrijfelijke geur opneem. Je voelt je er ook heel nederig door op de een of andere manier. Het maakt mij dan heel erg rustig en krijg een glimlach op mijn gezicht van geluk. Voordat ik met voedselbossen bezig was in 2020 kwamen we in het voorjaar twee andere kleuren brem tegen die we nog nooit hadden gezien: een oranje en roze versie. Die hebben we gekocht er ernaast geplant. Deze zomer zijn die voor de helft bruin geworden. Die twee nieuwe brem staan ook in de weg voor de herfstolijfwilg. Voorlopig hinderen ze elkaar nog niet. Die andere brems, uit 2018, staan op de plek waar eigenlijk de groene elzen- Alnus viridis moeten komen. Omdat die ontzettend moeilijk te leveren zijn verschuif ik de groene els naar een volgend plantseizoen. In de hoek waar de elzen moeten komen staan al een grote eik en wilg in het midden van de greppel en aan de randen bevinden zich de brem planten waar ik zo blij van wordt als ze bloeien.
Het schijnt dat je van de brem een bezem kan maken. Als je de harde twijgen ziet snap je dat ook wel.
Nog een nieuwtje (voorjaar 2021): er heeft zich een inheemse brem (Cytisus scoparius) gevestigd op mijn perceel, net een meter parallel aan Haag Links ter hoogte van de langstelige olijfwilg – Elaeagnus multiflora. Het gekke is dat ik die pas een paar weken geleden heb ontdekt terwijl ik die plek veel vaker heb bekeken en die brem inmiddels al hoger is dan de brem die ik drie jaar geleden heb geplant. Of het echt de inheemse is moet ik afwachten wanneer deze bloeit. In de brem heb ik mij niet heel erg verdiept qua determineren, maar aan de kleur moet ik dat onderscheid wel kunnen maken.
Klik op een foto voor een betere weergave en zoom daarna in om meer details te kunnen zien. Bij iedere overzichtsfoto een emmer ter referentie.22
22 september 2022
De grote (waarschijnlijk inheemse) brem die er begin 2021 ineens stond werd heel snel heel groot en stond op een plek die andere gewassen in mijn ontwerp niet ten goede kwam. Vandaag heb ik hem weggesnoeid en versnipperd terug gegeven aan het voedselbos. Bijzonder om te zien is de rode kern!
12 mei 2022
De twee cultivars (de roze en de oranje) geplant in het voorjaar van 2020 staan inmiddels ook weelderig in bloei. Wat een aanvulling op het toch al zo vrolijke kleurenpallet van de andere brems!
1 mei 2022
De brem staat al zeker een volle week volop in bloei. De geur is zo heftig dat ik bijna bedwelmd raak wanneer ik in de buurt kom of ik mij begeef in de wind die de geur met zich meevoert. Het blijft een erg lekkere geur, al is het af en toe iets te veel. Wat een pracht die struiken zo volop in bloei met al die verschillende kleuren. Explosies van bloemen!
De inheems brem twijfel ik of het wel de inheemse is. Hij lijkt minder geel. Zal het een kruising ontstaan op mijn perceel zijn?
26 maart 2022
Geheimzinnig mooi de knopjes en takjes van de brem. Zeker als je in de struik zelf gaat zitten. Wat een compleet andere wereld waan je je dan in.
Interessant om waar te nemen is dat vorig jaar de brem even ver was als nu terwijl het weertype heel anders was.
29 mei 2021
Vandaag is goed te zien dat er al peultjes gevormd beginnen te worden.
Bij de inheemse brem zijn hele mooie krullen in de bloem te zien. De stampers?
23 mei 2021
Dit is die inheems brem die zich ineens heeft gevestigd op mijn perceel en ik er pas achterkwam toen hij al hoger dan een meter was. In bloei zie je dat deze felgeel is. Van dichtbij heeft hij prachtige bloemen. De hommels genieten ervan!
6 mei 2021
Het zonnetje schijnt niet, anders was het nog mooier, maar ze zijn toch perfect mooi nu! Nog niet allemaal zijn ze vol in bloei.
25 april 2021
Dit is nu wat ik bedoel hoe mooi een brem kan zijn. Zo saai als hij is wanneer deze niet in bloei staat zo mooi is hij in bloei. En dan staan ze nog niet volledig in bloei. Hier op de foto de drie kleuren varianten. De twee andere kleuren hebben het zwaar gehad als kleine plantjes en zijn vorig jaar half afgestorven. Die gaan nu eerst proberen te herstellen.
De geur van die gele is zo ontzettend lekker! Geluk!
23 maart 2021
Wat ontzettend mooi als je je neus in de brem steekt op dit moment. Dat diffuse licht. De energie van het voorjaar die lonkt. De bloemknopjes omhuld met een roze-rode gloed en enkele knopjes die al geel zijn. Die gewone brem is op deze manier niet meer zo gewoon.
31 januari 2021
Bizar toch dat alle brems bij mij her en der een nieuw bloemetje laten zien? Dit gebeurd al vanaf het najaar. Maar zelfs na -7 graden nachtvorst ziet het bloemetje er nog prachtig uit. Mooi hè!