De smeerwortel gebruik ik in mijn voedselbos als systeemplant. Omdat hij diep wortelt tot wel 3,5 meter is dit gewas een fantastische mineralenverzamelaar, met name van kalium. Smeerwortel onder of naast fruitbomen schijnt echt perfect te zijn. De plant heeft meer goede eigenschappen waardoor hij ook voor consumptie of geneeskrachtige zaken veel werd gebruikt. Gewone smeerwortel heet namelijk Symphytum officinale. Zoals eerder genoemd in andere artikelen is dat ‘officinale’ een erfenis van vroeger dat de plant voor de wetenschap gebruikt werd vanwege zijn nuttige eigenschappen. Men moet er qua eten wel voorzichtig mee zijn omdat een teveel aan consumptie leverschade kan veroorzaken. Ik gebruik hem dus alleen als systeemplant om de bodem te verbeteren.
Nu is het even opletten. Russische smeerwortel is een hybride, een kruising, tussen gewone smeerwortel – Symphytum officinale en ruwe smeerwortel – Symphytum asperum. Deze kruising wordt Symphytum x uplandicum genoemd. De Russiche smeerwortel wordt geroemd om het feit dat hij niet woekert en wordt door veel moestuiniers gebruikt. MAAR: de hybride Russiche smeerwortel kan zich terugkruisen en weer de eigenschappen van zijn ouders krijgen en alsnog volop uitzaaien en woekeren. De cultivar Bocking 14 van de Russiche smeerwortel is steriel en maakt geen zaad aan en kan zich dus niet (makkelijk) terugkruisen. Dus Bocking 14 moet je hebben als je geen woekerende smeerwortels in je tuin wil hebben en alleen de magische woorden ‘Russische smeerwortel’ zijn niet voldoende. Jammer dat veel tuinders dit verschil niet weten. Omdat Bocking 14 geen zaad maakt kan je deze alleen via stekken vermeerderen. Ik heb mijn eerste plantjes via deze site gekocht in Bulgarije. Dat contact liep heel prettig en zeer behulpzaam. Een week na mijn betaling werd het pakketje verzonden (er was sprake van vertraging) en acht dagen na die verzending lag het in mijn brievenbus. Ik had 10 root cuttings besteld en kreeg 10 grotere en 4 kleintjes.
Mergenmetz heeft een goed artikel geschreven over Bocking 14. Klik hier voor dat artikel. Een andere favoriete blogger die ik vaker lees heeft artikelen geschreven over smeerwortel die ook de moeite waard zijn om eens door te nemen: Er is maar één goede smeerwortel en Een noodzakelijk vervolg….
Klik op een foto voor een betere weergave en zoom daarna in om meer details te kunnen zien. Bij iedere overzichtsfoto een emmer ter referentie.
21 mei 2023
Op alle plekken is de smeerwortel weer opgekomen. Op de ene plek groeit hij beter dan de andere. Op een heel droog kaal stukje staan net een paar blaadjes. Bij de fruitbomen zijn ze al best groot geworden. De smeerwortel in het verblijf van de geiten is het grootste.
Zover ik weet is het bloemtje paars, maar bij de peer staat een smeerwortel met witte bloemetjes. Dit moet ik in de gaten houden of dit dan wel Bocking 14 is. Je zou zeggen van niet toch? Deze zat wel bij de lading die ik gekocht heb.
29 september 2022
De smeerwortels waren allemaal al ver over hun retour en bovengronds bijna verdwenen tot het ineens weer warm weer werd en ze weer heel snel terug kwamen, groter zelfs. Zie hier de smeerwortel die nabij de appelboom Notarisappel staat. Deze was nog niet bovengronds verdwenen. Het rechterdeel is wat er nieuw bij is gekomen. Links zie je ook de oudere stengel met uitgebloeide bloemen en bladeren op hun retour.
27 mei 2022
De smeerwortel in bloei. De meeste bloemetjes zijn zelfs al op hun retour.
12 mei 2022
De smeerwortels gaan goed en komen zelfs al in bloei. Mooi om te zien en fijn dat deze systeemplanten hun werk kunnen gaan doen.
Heel eerlijk moet ik zeggen dat ze wel erg smal en slank zijn. Ik had ze meer robuust verwacht, maar wellicht komt dart nog omdat ze nog jong zijn en nu voor het eerst echt groeien. Ik ben erg benieuwd naar volgend jaar.
Deze foto’s zijn van de smeerwortel naast de Japanse wijnbes.
14 april 2022
Toch wel een primeur! Vandaag voor het eerst zie ik smeerwortel uit zichzelf omhoog komen na zijn eerste winter waarin hij bovengronds afsterft. Al ruim twee weken en bijna elke dag kijk ik op meerdere plekken waar de smeerwortel ongeveer staat of er al iets uit de grond komt. En vandaag was het zover nabij de walnoot. Fantastisch toch!
11 september 2021
Een aantal smeerwortels zijn toch nog gelukt. In totaal vijf. Het grote blad op de foto van de smeerwortel nabij de walnoot is een kleine 20 cm. Ik verwacht dat ze het volgend jaar volop gaan doen en in bloei komen. Dan kan ik de volgende winter enkele smeerwortels gaan vermenigvuldigen.
5 juli 2021
De gekochte wortelstukken laten groeien tot planten was bijna mislukt en is nog steeds spannend. De planten kwamen maar niet uit. Toen ik er twee heb opgegraven waren ze bijna verteerd. Blijkbaar heb ik de potjes te nat gehouden of de wortelstukjes te diep in de aarde gelegd of een combinatie van beide? In ieder geval bij één pot kwam er wel een smeerwortel tevoorschijn. Die pot heb ik van de grond afgehaald en hoog weggezet om deze te beschermen tegen vraat van dieren.
De resterende stukjes die ik in de spiegel van enkele fruitbomen heb geplaatst kwamen wel op, maar werden of opgegeten door slakken of omgewoeld door andere beesten. Smeerwortel is sterk en sommigen komen toch voorzichtig terug.
Een paar dagen geleden zag ik als verrassing ook nog een smeerworteltje opkomen uit één van de potten waar ze allemaal in weg waren gerot. Toch nog een overlever erbij.
3 juni 2021
Vandaag stukjes wortel uit Bulgarije ontvangen en in potjes gedaan. De vier kleinere wortelstukjes heb ik alvast in de spiegel van de fruitbomen gezet.
Erg leuke site met fijne info. Ik ben ook bezig mijn tuin meer in te richten naar de principes van het voedselbos.
Zit op arme, droge zandgrond nabij Wijster in Drenthe. Woon hier nu 5 jaar en door veel te mulchen zie ik de grond behoorlijk verbeteren.
Kwekerij Arborealis te Wilhelminaoord heeft ook de Symphytum × uplandicum type Bocking 4.
Ken je de site van Frank Arnijs? Heeft groentekwekerij in Belgie genaamd Yggdrasil.
Bedankt Cees! Leuk om te horen dat je de grond al ziet verbeteren en de principes van het voedselbos volgt. Bocking 14 bij Arborealis is op dit moment uitverkocht. Een groot deel van mijn gewassen heb ik bij Arborealis gekocht. Fijn voor jou dat je redelijk dichtbij Arborealis woont. Leuk ook om te horen over Bocking 4. Ik heb mij eerlijk gezegd nog niet verdiept in de andere Bocking-smeerwortels. Ik dacht mij te herinneren dat er minstens 21 variaties onderzocht zijn door Lawrence Donegan Hills, maar ik wist niet dat er ook andere variaties dan #14 nog bestaan en in gehandeld wordt.
Frank Anrijs ken ik zeker. Althans, zijn eerste drie boeken heb ik gelezen en her en der link ik naar zijn site en blogs. Zo ook in dit artikel over smeerwortel: de laatste twee linkjes in het geschreven deel verwijs ik naar zijn artikelen.
Ik heb zelf ook wortel stukjes gekocht en in potjes geplant een paar weken geleden, ik denk zo 2/3 centimer diep ik zie nog geen actie en maak me gelijk zorgen dat het niks meer wordt haha ik heb ze buiten onder een plastic bak staan maar goed het is ook nog vroeg in het jaar dus wie weet..
Heel herkenbaar Douwe! Het is inderdaad nog vroeg in het jaar. Ik heb even gekeken, maar bij mij is er ook nog niets zichtbaar, weliswaar zonder plastic bak. Veel plezier met je aankoop.