Lupine is een mooi gewas en dat niet alleen vanwege zijn prachtige aren met bloemen. Door zijn lange wortel haalt hij mineralen diep in de bodem naar boven. Omdat het een vlinderbloemige is wordt er ook stikstof uit de lucht gebonden. De peulen bevatten bonen die van sommige soorten eetbaar zijn en wordt gezien als een goede vleesvervanger. De eetbaarheid voor mensen wordt bepaald door de hoeveelheid aanwezige alkaloïden. Er zijn honderden soorten lupines. Zo heb je eenjarige lupines en vaste lupines tot lupines in struikvorm en zelfs bomen zoals de boomlupine – Lupinus arboreus. De boomlupine wilde ik graag in mijn voedselbos hebben staan. Deze wordt twee meter hoog en breed, maar is niet winterhard genoeg voor ons klimaat met zijn tolerantie van -7 tot -12 graden. Klik hier voor een teelthandleiding die meer ingaat op de soorten lupines. Erg interessant om te lezen.
In mijn voedselbos gebruik ik de lupines als grondverbeteraar en dan met name als mineralenverzamelaar. Andere gewassen gebruik ik al als stikstofbinder. Van de meeste lupines worden de soorten niet herkend aan de bloemkleur maar aan de deelblaadjes van het handvormige blad. Op die manier is een deel van de lupines te determineren. Die bladeren zien er echt gaaf uit! Ook is het zo dat wanneer je de bonen zaait er andere kleuren kunnen ontstaan. Dat is wel verwarrend omdat sommige eenjarige een kleur als naam hebben in het Nederlands. Ik dacht ooit ergens gelezen te hebben dat de gele lupine wel altijd geel is, maar de bron weet ik niet meer.
In 2017 had ik een hele bijzondere lupine die ik nu herken als blauwe lupine – Lupinus angustifolius. Deze heeft hele smalle deelbladeren en de bonen herken ik uit duizenden. Eerlijkheid gebiedt mij wel te zeggen dat ik nog maar van enkele soorten lupine de bonen heb gezien. De peulen waren erg mooi en dik van deze soort. Behaard en opgeblazen. Heel bijzonder om te zien en dus erg leuk om in de tuin te hebben staan. Deze groeit op een vertakkende wijze waardoor je een breed bosje met mooie lupines krijgt. Hoog wordt hij tot zo een 70 cm. Hierdoor bloeien niet alle aren tegelijk. Omdat de blauwe lupine eenjarig is had ik deze alleen in 2017. Ik weet niet hoe goed deze lupine zich uitzaait, maar de arme zandgrond met paardrijbak zand zal niet goed genoeg zijn geweest en de geiten die op dat stukje grond lopen zullen wat wel op is gekomen als een prettige versnapering hebben ervaren. De gele lupine – Lupinus luteus is geschikt voor arme zandgronden. Het is denk ik een interessante test om ooit eens verschillende zaden te kopen en deze te testen op mijn grond.
De vaste lupine – Lupinus polyphyllus is een lupine die, zoals de naam al zegt, een overblijvende plant is. Dat is ook de lupine die in de zomer zo mooi in de bermen langs de weg bloeien. Die prachtige hoge bloeiaren steken dan met kop en schouder boven de plant uit. Erg mooi en betoverend om naar te kijken. Deze lupine wordt hoger dan bijvoorbeeld de blauwe lupine tot wel 1,5 meter! In april 2020 heb ik van een kennis enkele roze gekleurde lupines gekregen. Althans, ik heb deze gescheurd tot drie lupines en in de tuin gezet. Ik vermoed dat dit een vaste lupine is. Nadat ik mij wat meer ben gaan verdiepen in lupines moet ik oppassen dat de Lupinus polyphyllus niet verward wordt met Lupinis perennis. Die lijken heel erg op elkaar met ook nog eens dezelfde verschillen in kleuren. De L. polyphyllus en L. perennis zijn uit elkaar te houden omdat de eerstgenoemde 11-17 bladeren heeft van 13 cm lang en de laatstgenoemde 7-11 bladeren van 5 cm.
Klik op een foto voor een betere weergave en zoom daarna in om meer details te kunnen zien. Bij iedere overzichtsfoto een emmer ter referentie.
6 juni 2021
Prachtige aren! Dit zijn de lupines die in de voortuin bij het huis staan wat later ooit deel wordt van het voedselbos. De foto’s zijn alle drie van 6 juni. De ene plant is verder dan de andere en er komen meerdere aren aan.
4 april 2021
De vorstschade is alweer snel ingehaald. Prachtig om te zien! Intussen heb ik ook ontdekt dat dit misschien een vaste lupine is omdat de nieuwe bladeren uit wortelstokken lijken te komen. Nu nog weten of het om de L. polyphyllus ofL. perennis gaat. Nu moet ik zeggen dat ik veel meer bladeren heb dan 17 waardoor ik nog steeds niet weet om welke selectie dit gaat. En misschien heb ik de fout gemaakt dat ik dacht dat zo een klein blaadje die uit de grond kwam op een wortelstok leek, maar het helemaal geen wortelstok was. Gelukkig heb ik enkele zaden los gezaaid in potjes. Die moet ik goed in de gaten houden.
7 maart 2021
Op de linker foto de lupine van de update van 21 februari 2021 met die mooie rammelaar rammel-aar. Prachtige nieuwe verse lupine plantjes of stengels.
Op de rechterfoto de lupine van de update van 20 januari 2021. Een deel van de nieuwe stengels heeft de strenge vorst van februari niet overleefd. Misschien moet ik toch eens voorzichtig een opgraving doen van zo een klein nieuw plantje om te kijken of ik zie dat dit een ontkiemd plantje is of ontstaan is uit een wortelstok. Daarmee heb ik een deel van de determinatie te pakken in de zoektocht naar welke lupine dit is (update 28-3-2021: de kleine plantjes zijn uit wortelstokken ontstaan).
Moo hè zo een fris groen ukkiepukkie van een handvormig samengesteld blad.
21 februari 2021
Elke periode van het jaar heeft iets moois. De gedroogde peulen van deze aar is zo mooi om naar te kijken. Om de bonen vrij te krijgen krullen de peulen mooi om zodat de bonen eruit vallen. Als je heen en weer schudt geeft deze gedroogde aar een mooi rammel geluid. Deze lag gewoon zo naast de lupine op de grond. De peulen zijn keihard geworden waardoor de punt aan het einde van de peul zowaar een steekwapen is geworden. De beharing is nog mooi aanwezig op de peulen. Ik vermoed dat het hier om de vaste lupine – Lupinus polyphylus gaat. Deze bloeide roze in 2020.
20 januari 2021
Hartje winter, maar deze lupine groeit rustig door met enkele nieuwe stengels. Zijn dit ontkiemde plantjes uit de peulen gevallen bonen of is dit nieuwe opslag uit de wortelstok van de vaste lupine – Lupinus polyphylus? Jammer dat ik (nog) niet weet om welke lupine het gaat.
